ΜΜΕ: Η Φωνή του Κεφαλαίου

Η κυρίαρχη δημοσιογραφία στην Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης λειτουργούν ως ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος. Οι πρωταγωνιστές αυτής της δημοσιογραφίας, με την προβεβλημένη τους θέση στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τον Τύπο, διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης προς όφελος της άρχουσας τάξης.

Αυτοί οι "διαμορφωτές γνώμης" προωθούν συστηματικά μια νεοφιλελεύθερη ατζέντα, υποστηρίζοντας πολιτικές λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεων και απορρύθμισης της αγοράς εργασίας. Με τον τρόπο αυτό, συμβάλλουν στη νομιμοποίηση των πολιτικών που εντείνουν την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και διευρύνουν τις κοινωνικές ανισότητες.

Η ρητορική τους περί "εκσυγχρονισμού" και "ανάπτυξης" λειτουργεί ως προπέτασμα καπνού, συγκαλύπτοντας τις πραγματικές ταξικές αντιθέσεις και τα συμφέροντα που εξυπηρετούνται. Παράλληλα, η συχνή κριτική τους προς τα εργατικά συνδικάτα και τα κινήματα αντίστασης αποσκοπεί στην αποδυνάμωση της ταξικής συνείδησης και οργάνωσης των εργαζομένων.

Η φαινομενική "αντικειμενικότητα" και "ουδετερότητα" που επικαλούνται αποτελεί στην πραγματικότητα μια μορφή συγκάλυψης της ταξικής τους θέσης. Προερχόμενοι οι ίδιοι από προνομιούχα κοινωνικά στρώματα και έχοντας στενούς δεσμούς με την οικονομική και πολιτική ελίτ, αναπαράγουν και ενισχύουν τις κυρίαρχες αφηγήσεις που εξυπηρετούν το status quo.

Η επιλεκτική παρουσίαση των ειδήσεων, η έμφαση σε συγκεκριμένα θέματα και η περιθωριοποίηση άλλων, καθώς και ο τρόπος πλαισίωσης των κοινωνικών ζητημάτων, αντανακλούν και ενισχύουν την ηγεμονία της αστικής ιδεολογίας. Αυτή η μορφή δημοσιογραφίας λειτουργεί ως μηχανισμός κοινωνικού ελέγχου, αποσκοπώντας στην αποδοχή και εσωτερίκευση των καπιταλιστικών αξιών από τις λαϊκές μάζες.

Οι συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι συμβάλλουν στην ενίσχυση της αστικής δημοκρατίας μέσω των ακόλουθων πρακτικών:

• Νομιμοποίηση του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος: Παρουσιάζουν την αστική δημοκρατία ως το μοναδικό βιώσιμο και "φυσικό" πολιτικό σύστημα, αποσιωπώντας εναλλακτικές μορφές κοινωνικής οργάνωσης.
• Προώθηση του δικομματισμού: Εστιάζουν στην αντιπαράθεση μεταξύ των δύο κυρίαρχων αστικών κομμάτων, περιθωριοποιώντας ριζοσπαστικές φωνές και εναλλακτικές πολιτικές προτάσεις.
• Εξατομίκευση των κοινωνικών προβλημάτων: Παρουσιάζουν συστημικά ζητήματα ως αποτέλεσμα ατομικών επιλογών, αποκρύπτοντας τις δομικές αιτίες της κοινωνικής ανισότητας.
• Καλλιέργεια πολιτικής απάθειας: Προωθούν την αντίληψη ότι "όλοι οι πολιτικοί είναι ίδιοι", αποθαρρύνοντας την ενεργό πολιτική συμμετοχή και τη ριζοσπαστικοποίηση των μαζών.
• Αναπαραγωγή εθνικιστικών αφηγημάτων: Χρησιμοποιούν εθνικιστική ρητορική για να συσκοτίσουν τις ταξικές αντιθέσεις και να προωθήσουν την έννοια της "εθνικής ενότητας" υπό την ηγεμονία της αστικής τάξης.
• Δαιμονοποίηση των κοινωνικών κινημάτων: Παρουσιάζουν τις λαϊκές κινητοποιήσεις και τους αγώνες ως "ακραίους" ή "βίαιους", νομιμοποιώντας την καταστολή τους από το κράτος.
• Προώθηση του καταναλωτισμού: Ενθαρρύνουν την ιδέα ότι η πολιτική συμμετοχή περιορίζεται στην καταναλωτική επιλογή, υποβαθμίζοντας τη συλλογική δράση.
• Εξιδανίκευση της "μεσαίας τάξης": Προβάλλουν το ιδεώδες της μεσαίας τάξης ως πρότυπο, αποκρύπτοντας την πραγματικότητα της ταξικής πόλωσης και της προλεταριοποίησης.

Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης απαιτεί την ανάπτυξη εναλλακτικών, ριζοσπαστικών μορφών δημοσιογραφίας που θα αναδεικνύουν τις πραγματικές ταξικές αντιθέσεις και θα προωθούν τη συλλογική οργάνωση και δράση των εργαζομένων. Μόνο μέσα από την κριτική αποδόμηση του κυρίαρχου λόγου και την ανάδειξη των πραγματικών συμφερόντων που εξυπηρετεί, μπορεί να αναπτυχθεί μια γνήσια επαναστατική συνείδηση στις λαϊκές μάζες.